เอ็กซ์ต้า พลัส ร้านขายยาคุณภาพ - บาดทะยัก โรคอันตรายที่ควรระวัง เมื่อเป็นแผลต้องทำอย่างไร ?

บาดทะยัก หรือ การติดเชื้อจากแบคทีเรียเมื่อเกิดบาดแผล ที่ส่งผลกระทบต่อระบบประสาทภายในร่างกาย ซึ่งอาจทำให้ผู้ป่วยรู้สึกกล้ามเนื้อหดเกร็งบริเวณใบหน้า ขากรรไกร หน้าท้อง แขนขา และมีไข้สูงร่วมด้วยแม้ว่าในปัจจุบันโรคดังกล่าวจะมีวัคซีนสำหรับป้องกันแล้ว แต่หากชะล่าใจ หรือปล่อยทิ้งไว้ ก็อาจเป็นอันตรายต่อสุขภาพถึงขั้นเสียชีวิตได้ โดยบทความนี้ ร้านยา เอ็กซ์ต้า พลัส จึงได้รวบรวมข้อมูลดี ๆ เกี่ยวกับบาดทะยัก โรคอันตรายที่ควรระวัง เมื่อเป็นแผลต้องทำอย่างไร ? มาฝากกัน

ทำความรู้จักกับ “บาดทะยัก”

โรคบาดทะยัก (Tetanus) เกิดจากการติดเชื้อแบคทีเรีย Clostridium Tetani ที่สามารถพบได้ในดิน ฝุ่น น้ำลาย และมูลสัตว์ ซึ่งเป็นตัวการทำให้เกิดโรคบาดทะยักได้ง่าย โดยการติดเชื้อจะมาจากการสัมผัสสิ่งสกปรกขณะมีแผลเปิด เช่น แผลจากของมีคม แผลถลอก เป็นต้น ที่ส่งผลกระทบต่อระบบประสาทโดยตรง ทำให้กล้ามเนื้อบริเวณตามร่างกายเกิดหดเกร็ง และอาการอื่น ๆ ตามมา ไม่ว่าจะเป็น มีไข้สูง เจ็บปวดบริเวณแผล รู้สึกเหงื่อแตก หายใจลำบาก ฯลฯ มักพบได้มากในกลุ่มผู้สูงอายุ และคนทั่วไป

แผลเปิดแบบไหนสามารถติดเชื้อ บาดทะยัก ได้

บาดแผลจากของมีคม
หกล้ม
โดนทิ่มแทงจากเสี้ยนไม้ หรือตะปูตำ
สัก หรือเจาะ
ใช้เข็มฉีดยาไม่สะอาด
แผลไฟไหม้
การผ่าตัด จากอุปกรณ์ที่ไม่ผ่านการฆ่าเชื้อ
เกิดอุบัติเหตุกระดูกหักออกมานอกผิวหนัง
เท้าของผู้ป่วยโรคเบาหวานที่เป็นแผล
ฟันผุ
การโดนยิง ฯลฯ

ลักษณะอาการแบบไหนบ่งชี้ว่า ร่างกายกำลังติดเชื้อ “บาดทะยัก”

สำหรับการติดเชื้อ Clostridium Tetani มักจะมีอาการประมาณ 4 – 21 วันหลังจากการติดเชื้อ หรือโดยทั่วไปเฉลี่ยประมาณ 1 สัปดาห์ ซึ่งผู้ป่วยที่เป็นบาดทะยัก จะมีลักษณะอาการ ดังนี้

ปวดเกร็งบริเวณกล้ามเนื้อ เช่น แขน ขา มือ หลัง และเท้า
กล้ามเนื้อกระตุก
ขากรรไกรบริเวณปากอ้าลำบาก และมีปัญหาการกลืนอาหาร
มีไข้ขึ้นสูง ปวดหัว เหงื่อออก หายใจลำบาก
หัวใจเต้นเร็ว ใจสั่น
เบื่ออาหาร คลื่นไส้ท้องเสีย
ความดันโลหิตสูง
น้ำลายไหล

อาการเกร็งของ “บาดทะยัก” ส่งผลเสียต่อร่างกายอย่างไร

เมื่อร่างกายติดเชื้อ ผู้ป่วยจะเริ่มมีอาการปวดกล้ามเนื้อทั่วร่างกายเป็นระยะ ๆ โดยหลังจากนั้นจะมีอาการเกร็ง คอเกร็ง หลังเกร็ง และอ้าปากไม่ได้ เป็นต้น ซึ่งหากเกิดการเกร็งบริเวณกล้ามเนื้อที่ช่วยหายใจ อาจมีโอกาสทำให้ผู้ป่วยเสียชีวิตลงได้ รวมถึงการที่ร่างกายมีภาวะเกร็งมากเกินไป ก็อาจส่งผลทำให้กล้ามเนื้อมีการสลายตัว หรือถึงขั้นกระดูกหัก ดังนั้น หากพบถึงความผิดปกติหลังจากมีบาดแผล ควรรีบเข้าพบแพทย์โดยทันที

การรักษาบาดทะยัก เมื่อผู้ป่วยติดเชื้อ

ในการดูแลรักษาอาการติดเชื้อแบคทีเรีย แพทย์ผู้เชี่ยวชาญจะซักถามประวัติของคนไข้ ว่ามีโรคประจำตัวอะไรบ้าง มีลักษณะอาการอย่างไร หรือมีบาดแผลมาจากสาเหตุใด เพื่อทำการวินิจฉัย และรักษาตามอาการได้อย่างถูกต้อง โดยวิธีการรักษาอาการติดเชื้อบาดทะยัก มีดังนี้

ให้ยาคลายกล้ามเนื้อ

แพทย์จะให้ยาเพื่อลดอาการหดเกร็งบริเวณกล้ามเนื้อของผู้ป่วย

ยาปฏิชีวนะ

เป็นการนำยาปฏิชีวนะสำหรับการฆ่าเชื้อบริเวณที่เกิดการติดเชื้อแบคทีเรีย และบรรเทาอาการ

ฉีดวัคซีนสร้างภูมิคุ้มกัน

เพื่อกระตุ้นให้ร่างกายมีการสร้างภูมิคุ้มกันเองและบรรเทาอาการปวดเกร็งจากการติดเชื้อ

ดูแลตัวเองอย่างไรไม่ให้เกิด “บาดทะยัก”

ระมัดระวังอย่าให้มีบาดแผล
ฉีดวัคซีนป้องกันโรคบาดทะยักให้ครบ
หากมีบาดแผล ควรล้างน้ำสะอาดโดยทันที ไม่ปล่อยให้แผล สัมผัสกับเชื้อโรค
เช็ดแผลด้วยน้ำเกลือ แอลกอฮอล์ เบตาดีนสำหรับฆ่าเชื้อ
ปิดแผลด้วยพลาสเตอร์ หรือผ้าก๊อซสะอาด
หากรู้สึกถึงอาการผิดปกติ ควรรีบไปพบแพทย์เพื่อทำการวินิจฉัย

คำแนะนำเกี่ยวกับการฉีดวัคซีนป้องกัน “บาดทะยัก”

เด็กเล็กก่อนครบอายุ 2 ปี
ควรฉีดวัคซีนป้องกันบาดทะยัก คอตีบ ให้ครบ และไอกรนชนิด DTap 4 ครั้ง
อายุระหว่าง 4-6 ปี
ฉีดเข็มกระตุ้นโรคบาดทะยัก คอตีบ และไอกรนชนิด Tdap
อายุระหว่าง 11-12 ปี
แนะนำฉีดเข็มกระตุ้นโรคบาดทะยัก คอตีบ และไอกรนชนิด Tdap อีกครั้ง

ทั้งนี้ หลังจากฉีดวัคซีนกระตุ้นเมื่อครบอายุ 12 ปี ควรมาฉีดวัคซีนป้องกันบาดทะยัก และคอตีบอีกครั้งในทุก ๆ 10 ปี

กรณีมี “บาดแผล” ที่อาจเป็นสาเหตุของการเกิดโรคบาดทะยัก และเพื่อป้องกันการติดเชื้อ ท่านสามารถขอเข้ารับยาได้แบบไม่มีค่าใช้จ่าย ตามร้านขายยาที่เข้าร่วมโครงการ โดยสำหรับผู้ที่มี สิทธิบัตรทอง หรือ หลักประกันสุขภาพ 30 บาท ก็สามารถขอเข้ารับสิทธิ์ได้แล้วที่ ร้านยา เอ็กซ์ต้า พลัส กว่า 400 สาขา ทั่วประเทศ

ที่มา:

บาดทะยักภัยใกล้ตัวพบมากในผู้สูงอายุ จาก คณะแพทยศาสตร์ โรงพยาบาลรามาธิบดี

โรคบาดทะยัก จาก สำนักงานป้องกันควบคุมโรค

Symptoms of Tetanus จาก บริการสุขภาพแห่งชาติ

Lockjaw จาก ศูนย์ควบคุมโรคติดต่อสหรัฐอเมริกา

Tetanus Vaccine จาก WebMD

Tetanus จาก Mayo Clinic