ส่งฟรี! ที่เซเว่นอีเลฟเว่นทุกสาขา
ค้นหาสาขา
เมื่อสายฝนโปรยปราย ความชุ่มฉ่ำก็มาเยือนพร้อมกับบรรยากาศสดชื่น… แต่รู้หรือไม่ว่า หน้าฝนก็เป็นช่วงที่ภัยสุขภาพบางอย่างแฝงตัวมาเงียบ ๆ หนึ่งในนั้น คือ “พยาธิปากขอ” ตัวร้ายที่อาจแทรกซึมเข้าร่างกายโดยที่เราไม่รู้ตัว! ไม่ต้องกิน ไม่ต้องดื่ม แค่เดินเท้าเปล่าบนพื้นเปียกชื้นหรือสัมผัสดินโคลน ก็มีโอกาสให้เจ้าพยาธินี้ลอบเข้าไปในร่างกายได้แล้ว ฟังดูน่ากลัวใช่ไหม? ในบทความนี้ จะพาทุกท่านไปรู้จักกับพยาธิปากขอให้มากขึ้น ถึงอาการที่ควรระวัง วิธีรักษา และวิธีป้องกัน ที่จะช่วยให้เราและคนรอบข้างปลอดภัยในช่วงฤดูฝนนี้อย่างมั่นใจได้
พยาธิปากขอ คืออะไร ติดต่อกันได้อย่างไร?
พยาธิปากขอ (Hookworm) เป็นพยาธิชนิดหนึ่งที่พบได้บ่อยในประเทศเขตร้อนชื้นอย่างไทย โดยเฉพาะในช่วงหน้าฝน ซึ่งสภาพแวดล้อมชื้นแฉะเอื้อต่อการเจริญเติบโตของพยาธิชนิดนี้ ตัวอ่อนมักอาศัยอยู่ในดินปนเปื้อนอุจจาระ และสามารถเข้าสู่ร่างกายมนุษย์ผ่านผิวหนังได้โดยตรง เช่น การเดินเท้าเปล่าบนพื้นดินหรือโคลน เมื่อเข้าสู่ร่างกาย พยาธิปากขอจะเดินทางไปยังลำไส้เล็กและดูดเลือดเป็นอาหาร ซึ่งหากติดเชื้อจำนวนมากอาจทำให้ร่างกายขาดธาตุเหล็กหรือเกิดภาวะโลหิตจางได้
อาการแบบไหนที่อาจสงสัยว่าเป็นพยาธิปากขอ?
ผู้ที่ติดพยาธิปากขอ อาการเบื้องต้นของโรคพยาธิมักไม่เด่นชัดนัก แต่สามารถสังเกตอาการเบื้องต้นได้ คือ มีอาการคันบริเวณผิวหนัง โดยเฉพาะบริเวณที่สัมผัสดิน เช่น เท้าหรือขา นอกจากนี้ ในบางคนอาจแสดงอาการ อ่อนเพลีย เหนื่อยง่าย หรือเป็นลมบ่อย ซึ่งอาจบ่งบอกภาวะโลหิตจาง เพราะ พยาธิแย่งดูดเลือดได้ ซึ่งถ้าหากคนไข้มีประวัติเดินเท้าเปล่าหรือสัมผัสดินชื้น อาจสงสัยการติดพยาธิปากขอ ส่วนในเด็ก อาจพบปัญหาการเจริญเติบโตช้า หรือมีปัญหาการเรียนรู้จากการขาดสารอาหารได้ หากสงสัยว่าติดพยาธิ ควรพบแพทย์หรือเภสัชกร เพื่อตรวจและรับยาถ่ายพยาธิอย่างเหมาะสม
วิธีการรักษาพยาธิปากขอ สามารถรักษาได้อย่างไรบ้าง?
การรักษาพยาธิปากขอโดยการใช้ยา สามารถแนะนำการรักษาได้ด้วยการใช้ยาต่างๆ ที่สามารถซื้อได้ตามร้านขายยา ได้แก่ Mebendazole ขนาด 500 มิลลิกรัม รับประทานก่อนนอน ติดต่อกัน 3 วัน หรือ อาจแนะนำเป็น Albendazole ขนาด 400 มิลลิกรัม ติดต่อกัน 3 วัน ได้เช่นกัน ซึ่งในปัจจุบัน ยาทั้งสองชนิดนั้นมี ทั้งรูปแบบของน้ำและรูปแบบของเม็ด โดยหากทานครบและถูกต้องตามคำแนะนำ จะให้ประสิทธิภาพในการรักษาสูงถึง 70-90% อย่างไรก็ตามม การทานยา จะต้องทำควบคู่กับการปรับพฤติกรรมร่วมด้วย เพราะ การติดพยาธิปากขออาจมีโอกาสกลับมาเป็นซ้ำได้ หากยังใช้ชีวิตไม่ถูกสุขลักษณะ
เราจะป้องกันการติดพยาธิปากขอได้อย่างไร?
สำหรับวิธีการป้องกันการติดพยาธิปากขอ ต้องแนะนำให้หลีกเลี่ยงการเดินเท้าเปล่าในที่ชื้นแฉะหรือบริเวณที่สงสัยว่าไม่สะอาด นอกจากนี้ ควรล้างมือให้สะอาดก่อนกินอาหารและหลังจากสัมผัสดิน สิ่งสำคัญยิ่ง คือการรักษาสุขอนามัย และถ่ายอุจจาระในส้วมที่ถูกสุขลักษณะ
อย่างไรก็ตาม เนื่องจากพยาธิมีหลายกลุ่ม และยารักษามีหลายชนิด หากมีอาการดังกล่าวข้างต้น ไม่แนะนำถ่ายพยาธิเอง ควรมาพบแพทย์หรือควรปรึกษาเภสัชกรใกล้บ้าน เพื่อตรวจให้ละเอียดก่อนเสมอ เพื่อการรักษาที่ถูกต้องและมีประสิทธิภาพ เพียงเท่านี้เราก็จะห่างไกลจากการติดพยาธิปากขอแล้ว
- Katzung, AJ. Trevor Rosenthal PJ: Clinical Pharmacology of Anthelmintic Drugs, Basic and Clinical Pharmacology 13th edition 2012, p. 908-917
- Steinmann P, Utzinger J, Du ZW, Jiang JY, Chen JX, Hattendorf J, et al. Efficacy of Single-Dose and Triple-Dose Albendazole and Mebendazole against Soil-Transmitted Helminths and Taenia spp.: A Randomized Controlled Trial. Diemert DJ, editor. PLoS ONE. 2011 Sep 27;6(9):e25003.
อัปเดตและติดตามสาระสุขภาพดี ๆ จาก ร้านยา เอ็กซ์ต้า พลัส ได้ที่
หากมีข้อสงสัย หรืออยากสอบถามเพิ่มเติม เกี่ยวกับเรื่อง สุขภาพและการใช้ยา สามารถปรึกษากับเภสัชกรได้ที่ร้านยา เอ็กซ์ต้า พลัส ทุกสาขาทั่วประเทศ หรือสะดวกมากยิ่งขึ้น สามารถปรึกษาเภสัชกรร้านยา เอ็กซ์ต้า พลัส ผ่าน Application ALL PharmaSee ได้ แล้วมาสุขภาพดีไปด้วยกันนะคะ
บทความที่เกี่ยวข้อง
