เคยไหม ? เข้าสู่ช่วงหน้าฝนทีไร อยู่ดี ๆ ก็รู้สึกแน่นอกตรงกลาง และรู้สึกหายใจได้ไม่สุด เหมือนมีอะไรมากดทับไว้ ซึ่งสำหรับบางคนอาจเกิดอาการเพียงแค่ชั่วครู่แล้วหายไป หรือบางคนกลับรู้สึกแบบนี้ซ้ำ ๆ โดยไม่รู้สาเหตุที่ชัดเจน แล้วถ้าเริ่มมี อาการแน่นอก หายใจไม่สะดวก วิธีแก้ เบื้องต้นควรทำอย่างไร และอาการเหล่านี้เกิดจากสาเหตุอะไรได้บ้าง? บทความนี้ ร้านยา เอ็กซ์ต้า พลัส จึงได้รวบรวมข้อมูลดี ๆ เกี่ยวกับ อาการแน่นอก จนหายใจไม่สะดวก มาฝากกัน
อาการแน่นอก หายใจไม่สะดวก คืออะไร?
อาการแน่นอก หรือ หายใจไม่สะดวก (Dyspnea) คือ ภาวะที่ผู้ป่วยรู้สึกเหมือนมีอะไรมากดทับบริเวณหน้าอก” จนรู้สึกว่าตนเองเริ่มหายใจลำบาก หรือ หายใจไม่อิ่ม ที่สามารถเกิดขึ้นได้กับทุกเพศทุกวัย โดยบางรายอาจรู้สึกใจสั่น หรือ มีอาการเหนื่อยง่าย ซึ่งถือเป็นสัญญาณเตือนสำคัญที่บ่งบอกถึงความผิดปกติของระบบต่าง ๆ ภายในร่างกาย
5 สาเหตุของอาการแน่นอก หายใจไม่สะดวก
สำหรับอาการที่หลายคนเคยเผชิญ และ อาจมองว่าเป็นเรื่องเล็กน้อย แต่ในบางกรณี หากพบอาการแน่นอก หายใจไม่สะดวกอยู่บ่อย ๆ นั่นอาจเป็นสัญญาณเตือนถึงความผิดปกติของระบบร่างกายส่วนอื่น ๆ ได้ เช่น
1. ระบบทางเดินหายใจ
สาเหตุหลัก คือเกิดจากการที่หลอดลมหดตัว เช่น ในโรคหอบหืดหรือโรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง ทำให้ลมหายใจเข้า – ออกติดขัด หรือมีสิ่งกระตุ้นอย่างอากาศชื้น ฝุ่นละออง หรือสารก่อภูมิแพ้มากระตุ้นเยื่อบุทางเดินหายใจ ส่งผลให้เกิดอาการจุกหน้าอก หายใจไม่สะดวก หรือหายใจไม่เต็มปอด
นอกจากนี้ การติดเชื้อในระบบทางเดินหายใจ เช่น หลอดลมอักเสบ ต่อมทอนซิลอักเสบ หรือมีเสมหะมาก ก็เป็นสาเหตุที่พบได้บ่อย
2. ระบบไหลเวียนโลหิตและหัวใจ
โรคหัวใจขาดเลือด หรือโรคหลอดเลือดหัวใจตีบ อีกหนึ่งสาเหตุสำคัญที่ทำให้เกิดอาการแน่นหน้าอก หายใจลำบาก โดยเฉพาะขณะทำกิจกรรม และมีการออกกำลัง โดยหากหลอดเลือดหัวใจอุดตันมากขึ้น อาจทำให้กล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือดเฉียบพลันและมีอาการรุนแรงถึงชีวิตได้
3. ระบบทางเดินอาหาร
โรคกรดไหลย้อน ถือเป็นอีกหนึ่งสาเหตุที่ทำให้เกิดอาการแน่นอกหรือหายใจไม่สะดวกได้ โดยกรดจากกระเพาะอาหารไหลย้อนขึ้นมาที่หลอดอาหารและระคายเคืองเยื่อบุ ส่งผลให้รู้สึกมีอาการแน่นอก หรือ เจ็บหน้าอกเป็นพัก ๆ และหายใจติดขัด
4. ระบบประสาทและจิตใจ
ภาวะวิตกกังวล หรือโรคแพนิก (Panic Attack) ทำให้เกิดอาการหายใจไม่สะดวกแบบเฉียบพลัน ร่วมกับใจสั่นมือเท้าชา เวียนหัว อาการเหล่านี้เกิดจากการกระตุ้นระบบประสาทอัตโนมัติ ส่งผลให้หายใจเร็วหรือหายใจตื้น (Hyperventilation) จนรู้สึกแน่นหน้าอกและหายใจไม่อิ่ม
5. ปัจจัยเสี่ยงอื่น ๆ
เช่น 1. โรคโลหิตจาง ที่สามารถทำให้ร่างกายได้รับออกซิเจนไม่เพียงพอ เกิดอาการเหนื่อยง่ายและหายใจไม่อิ่ม 2. ผู้ที่สูบบุหรี่ มีประวัติโรคทางเดินหายใจ หรือมีค่าดัชนีมวลกายสูง (อ้วน) ก็มีความเสี่ยงต่ออาการแน่นอกและหายใจไม่สะดวกมากขึ้น และ 3. สภาพอากาศชื้นในช่วงหน้าฝน ซึ่งเป็นปัจจัยสำคัญที่กระตุ้นหรือทำให้อาการแน่นอก หายใจไม่สะดวกกำเริบหรือรุนแรงขึ้นได้ เช่น ภูมิแพ้ หอบหืด เป็นต้น
ทำไมช่วงหน้าฝน ถึงควรระมัดระวังอาการแน่นอก หายใจไม่สะดวก
แม้สายฝนจะช่วยลดอุณหภูมิจากความร้อนอบอ้าว แต่ในความเย็นและความชื้นของฤดูฝนนั้น กลับแฝงไปด้วยปัจจัยเสี่ยงที่กระทบต่อระบบทางเดินหายใจโดยตรง โดยเฉพาะในผู้ที่มีโรคประจำตัว เช่น โรคภูมิแพ้ หอบหืด และ โรคทางเดินหายใจเรื้อรัง ฯลฯ ซึ่งปัจจัยที่กระตุ้นให้เกิดอาการแน่นหน้าอกหรือหายใจไม่สะดวกของผู้ป่วยในช่วงฤดูฝน ได้แก่
สาเหตุที่ 1: ความชื้นในอากาศสูง
เพราะความชื้นที่เพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว มีส่วนทำให้ระบบภายในร่างกาย มีการขับเหงื่อออกมาได้ยาก ซึ่งอาจทำให้เกิดความรู้สึกอึดอัด และรู้สึกไม่สบายตัว อีกทั้ง สภาพแวดล้อมที่อับชื้นยังเอื้อต่อการเจริญเติบโตของเชื้อราและไรฝุ่น ซึ่งเป็นสาเหตุสำคัญของการแพ้อากาศ ไอจามเรื้อรัง และอาการระคายเคืองในหลอดลม
สาเหตุที่ 2: อุณหภูมิที่เปลี่ยนแปลงอย่างฉับพลัน
อากาศที่เย็นจัดในบางวัน หรือเปลี่ยนแปลงขึ้นลงอย่างรวดเร็ว อาจทำให้หลอดลมหดตัวเฉียบพลัน โดยเฉพาะในผู้ที่มีปัญหาเกี่ยวกับระบบหายใจ เช่น โรคหอบหืด หรือ โรคปอด ซึ่งอุณหภูมิที่ไม่คงที่ยังส่งผลต่อการทำงานของระบบภูมิคุ้มกัน ทำให้ร่างกายอ่อนแอลงและติดเชื้อได้ง่ายขึ้น
สาเหตุที่ 3: ฝุ่นละออง เชื้อโรค และมลพิษหลังฝนตก
แม้ฝนจะช่วยชะล้างฝุ่นในอากาศในระยะสั้น แต่หลังฝนตก ฝุ่นละอองมักจะลอยฟุ้งขึ้นมาอีกครั้ง ผสมกับละอองน้ำและมลพิษในอากาศ กลายเป็นฝอยละอองขนาดเล็กที่สามารถเข้าสู่ทางเดินหายใจได้ง่าย
วิธีสังเกตอาการแน่นอกแบบไหน “อันตราย”
อาการแน่นอกบางกรณีอาจเป็นเรื่องเล็กน้อย แต่หากมีอาการเหล่านี้ร่วมด้วย ควรพบแพทย์ทันที
- เจ็บแน่นอกนานเกิน 5 นาที หากอาการเจ็บแน่นอกไม่หายภายใน 5 นาที แม้จะพักหรือเปลี่ยนท่าทางแล้วก็ตาม ควรสงสัยถึงภาวะหัวใจขาดเลือดเฉียบพลัน
- เจ็บลามไปบริเวณอื่น เช่น แขนซ้าย คอ ไหล่ หรือกราม อาการปวดที่ลุกลามเช่นนี้มักพบในภาวะกล้ามเนื้อหัวใจตายเฉียบพลัน ซึ่งจำเป็นต้องได้รับการรักษาอย่างเร่งด่วน
- มีเหงื่อแตก ตัวเย็น หน้ามืด หรือเวียนหัว อาการเหล่านี้แสดงถึงระบบไหลเวียนเลือดผิดปกติ อาจเกิดจากหัวใจทำงานล้มเหลวหรือภาวะช็อก
- หายใจไม่ออกแม้ไม่ได้ออกแรง เป็นสัญญาณของภาวะที่ปอดหรือหัวใจทำงานผิดปกติขั้นรุนแรง เช่น น้ำท่วมปอด หรือกล้ามเนื้อหัวใจล้มเหลว
- มีไข้ และไอมีเสมหะปนเลือด บ่งบอกถึงการติดเชื้อรุนแรงในระบบทางเดินหายใจ เช่น ปอดอักเสบ หรือวัณโรค ซึ่งจำเป็นต้องตรวจวินิจฉัยทันที
โดยหากตนเอง หรือ คนใกล้ตัวมีอาการเหล่านี้ อย่ารอให้ดีขึ้นเอง แต่ควรรีบนำส่งโรงพยาบาลทันที เพราะอาการแน่นอก อาจเป็นเรื่องของ “นาทีชีวิต” ด้วยความห่วงใยจากร้านยา เอ็กซ์ต้า พลัส
อาการแน่นอก หายใจไม่สะดวก มีวิธีแก้ ไขเบื้องต้นอย่างไร?
โดยสำหรับอาการแน่นอก หายใจไม่สะดวก ถึงแม้จะเป็นอาการที่สามารถพบได้บ่อย ๆ ผู้ป่วยก็ควรหมั่นสังเกตถึงความผิดปกติของร่างกายอยู่อย่างสม่ำเสมอ เพราะนั่นอาจเป็นสัญญาณเตือนของโรคสำคัญ เช่น โรคหัวใจ โรคปอด หรือปัญหาทางอารมณ์ เป็นต้น
ทั้งนี้ วิธีแก้อาการแน่นอก ผู้ป่วยสามารถปฏิบัติตามคำแนะนำของแพทย์ผู้เชี่ยวชาญเบื้องต้น ได้ดังนี้
- หยุดกิจกรรมและพักทันที โดยหากกำลังออกแรง เช่น เดิน วิ่ง หรือยกของหนัก ให้หยุดกิจกรรมและนั่งพักในที่อากาศถ่ายเทสะดวก เพื่อลดภาระของหัวใจและปอด
- ฝึกหายใจเข้าทางจมูกลึก ๆ ช้า ๆ แนะนำกลั้นลมหายใจไว้สักครู่ แล้วค่อย ๆ ผ่อนลมหายใจออกทางปาก วิธีนี้ช่วยให้ปอดขยายตัว และสามารถช่วยลดความเครียดได้อย่างมีประสิทธิภาพ
- ปรับท่าทางให้หายใจสะดวก เช่น หากกำลังนั่งอาจวางแขนบนโต๊ะ หรือ หมอนแล้วฟุบตัวลงเล็กน้อย หรือหากกำลังนอนพัก อาจจัดให้นอนศีรษะสูงกึ่งนั่งกึ่งนอน
- ผ่อนคลายความเครียด เนื่องจากความเครียดและความวิตกกังวลเป็นอีกหนึ่งสาเหตุที่ทำให้เกิดอาการแน่นอก หายใจไม่สะดวก ดังนั้น จึงควรหาวิธีผ่อนคลาย เช่น ฟังเพลงเบา ๆ ฝึกสมาธิ หรือทำกิจกรรมที่ช่วยให้จิตใจสงบ
- หลีกเลี่ยงสิ่งกระตุ้น เช่น สารก่อภูมิแพ้ต่าง ๆ เช่น ฝุ่น PM2.5 ควันบุหรี่ หรือสารเคมี โดยเฉพาะผู้ป่วยที่มีประวัติภูมิแพ้ หรือ โรคหอบหืด
- ใช้ยาตามแพทย์สั่ง หากผู้ป่วยมีโรคประจำตัว เช่น หอบหืด หรือปอดอุดกั้นเรื้อรัง ให้ใช้ยาขยายหลอดลมหรือยาตามแพทย์สั่งอย่างเคร่งครัด
การใช้สิทธิบัตรทองในการขอรับยาสามัญประจำบ้าน
สำหรับผู้ที่มีอาการเจ็บป่วยเล็กน้อย เช่น เวียนศีรษะ ปวดหัว หรือเกิดอาการแพ้ยา อาหาร และแมลงสัตว์กัดต่อยต่าง ๆ สามารถใช้ สิทธิบัตรทองเพื่อรับบริการที่ร้านยาที่เข้าร่วม “โครงการร้านยาคุณภาพของฉัน ให้บริการดูแลอาการเจ็บป่วยเล็กน้อย 32 อาการ” ได้ ซึ่งจะมีเภสัชกรคอยให้คำปรึกษา และจ่ายยาที่จำเป็นโดยไม่เสียค่าใช้จ่าย
ผู้ที่ต้องการใช้สิทธิบัตรทองสำหรับรักษาอาการคันที่ร้านยา สามารถตรวจสอบรายชื่อร้านยาใกล้บ้านได้ผ่านแอปพลิเคชัน หรือเว็บไซต์ของสำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ (สปสช.) [เช็กรายชื่อร้านยาได้ที่นี่] โดยร้านยา เอ็กซ์ต้า พลัส ได้เข้าร่วมโครงการสิทธิบัตรทอง พร้อมให้บริการ Delivery จัดส่งยาและสินค้าสุขภาพถึงบ้าน ผ่านแอปพลิเคชัน ALL PharmaSee
ใช้บริการ Delivery คลิกเลย!
คำถามที่พบบ่อยเกี่ยวกับ อาการแน่นอก จนหายใจไม่สะดวก วิธีแก้
Q: อาการแน่นอก หายใจไม่สะดวก มีวิธีแก้ไหม?
A: มีวิธีแก้ แต่จะขึ้นอยู่ที่ว่าอาการดังกล่าวนั้นเกิดจากสาเหตุใด เนื่องจากอาการแน่นอกอาจเกิดได้จากหลายปัจจัย ทั้งทางร่างกายและจิตใจ เช่น โรคหัวใจ โรคทางเดินหายใจ กรดไหลย้อน หรือแม้แต่ความเครียดและภาวะวิตกกังวล ดังนั้น การดูแลหรือบรรเทาอาการจึงควรปรับให้เหมาะกับสาเหตุที่แท้จริง
Q: แพทย์สามารถวินิจฉัยอาการแน่นอกได้อย่างไร?
A: แพทย์จะเริ่มจากการ ซักประวัติอย่างละเอียด เช่น ลักษณะอาการ, ระยะเวลา และปัจจัยกระตุ้น จากนั้นอาจทำการตรวจร่างกาย หรือพิจารณาตรวจทางห้องปฏิบัติการเพิ่มเติม เช่น ตรวจเลือด, ตรวจคลื่นไฟฟ้าหัวใจ (EKG) และ เอกซเรย์ปอด และการตรวจสอบอื่น ๆ ซึ่งจะขึ้นอยู่กับสาเหตุที่แพทย์สงสัย เพื่อวางแผนด้านการรักษาอย่างถูกต้อง
Q: มียาอะไรบ้างที่ช่วยบรรเทาอาการแน่นหน้าอก?
A: สำหรับยาที่ใช้บรรเทาอาการแน่นหน้าอก จะขึ้นอยู่กับสาเหตุที่ผู้ป่วยกำลังเผชิญ เช่น ยาขยายหลอดเลือดหัวใจ, ยาลดกรด, ยาขยายหลอดลม และยาคลายกังวล เป็นต้น ทั้งนี้ควรปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ หรือเภสัชกรที่น่าเชื่อถือ
สรุป อาการแน่นอก หายใจไม่สะดวก วิธีแก้ เบื้องต้น
อาการแน่นอก หายใจไม่สะดวก หรือ Dyspnea คือภาวะที่รู้สึกเหมือนมีอะไรมากดทับบริเวณหน้าอก หายใจลำบาก ซึ่งเป็นสัญญาณเตือนของความผิดปกติในร่างกายได้หลายระบบ เช่น ระบบทางเดินหายใจ, ระบบไหลเวียนโลหิตและหัวใจ, ระบบทางเดินอาหาร และระบบประสาทและจิตใจ เป็นต้น
นอกจากนี้ปัจจัยเสี่ยงอื่น ๆ เช่น โรคโลหิตจาง, การสูบบุหรี่, หรือภาวะอ้วน รวมถึงสภาพอากาศชื้นในฤดูฝน ก็เป็นสิ่งกระตุ้นให้อาการกำเริบได้ ดังนั้นหากมี อาการแน่นอก หายใจไม่สะดวก วิธีแก้ เบื้องต้น คือ ควรหยุดกิจกรรมและพักผ่อนในที่อากาศถ่ายเทสะดวก ฝึกหายใจช้า ๆ และหลีกเลี่ยงสิ่งกระตุ้น จะช่วยบรรเทาอาการให้หายดีขึ้น ทั้งนี้ หากมีอาการแน่นอกนานเกิน 5 นาที, ปวดลามไปส่วนอื่น, มีเหงื่อแตก, หายใจไม่ออกแม้ไม่ได้ออกแรง, หรือมีไข้ไอเสมหะปนเลือด ควรรีบเข้าพบแพทย์ทันที
ที่มา
6 อาการวิกฤต! หากคนใกล้ตัวมีอาการเหล่านี้ พบแพทย์ทันที จาก สำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ
Dyspnea จาก National Library of Medicine
Why Does My Chest Feel Tight? จาก Healthline
Managing Breathing Problems in the Rainy Season จาก HDFC ERGO
Healthy Lungs During Rainy Days จาก Dr. Virendra Singh
อัปเดตและติดตามสาระสุขภาพดี ๆ จาก ร้านยา เอ็กซ์ต้า พลัส ได้ที่
หากมีข้อสงสัย หรืออยากสอบถามเพิ่มเติม เกี่ยวกับเรื่อง สุขภาพและการใช้ยา สามารถปรึกษากับเภสัชกรได้ที่ร้านยา เอ็กซ์ต้า พลัส ทุกสาขาทั่วประเทศ หรือสะดวกมากยิ่งขึ้น สามารถปรึกษาเภสัชกรร้านยา เอ็กซ์ต้า พลัส ผ่าน Application ALL PharmaSee ได้ แล้วมาสุขภาพดีไปด้วยกันนะคะ
บทความที่เกี่ยวข้อง